Ақмола облысының 2023 жылғы даму қорытындылары туралы материал Орталық коммуникациялар қызметі бірлесіп бастаған бір жобамен біріктірілген мақалалар топтамасын жалғастыруда.
өткен жылдың қорытындысы бойынша еліміздің өңірлерімен. Өңір тұрғындарының өз аймағымен мақтануға себептері жеткілікті: Ақмола облысы астық өсірудің алтын қорын құрайтын дәстүрлі үш астық өсірушілердің бірі болып табылады.

Елдің азық-түлік қауіпсіздігі және астананың азық-түлік белдеуі

Ақмола облысы жоғары сапалы азық-түлік бидайының төрттен бірін өндіретін еліміздің жетекші ауылшаруашылық аймақтарының бірі. Ауа райына байланысты 2023 жылды шаруалар үшін табысты жыл деп атауға болмайды, дегенмен ақмолалықтар 3 миллион тоннадан астам астық жинады.

Мал шаруашылығында ет өндіру 168 мың тоннаға дейін артып, 352 мың тонна сүт өндірілді, 608 миллионнан астам тауық жұмыртқасы өндірілді. Жыл басынан бері 46 ет, 5 тауарлы сүт фермасы құрылды. Бұл облыстың республика бойынша құс етін өндіру бойынша көшбасшылардың бірі болуына мүмкіндік берді. Жалпы, ауыл шаруашылығының жалпы өнімінің көлемі 664 млрд теңгені құрады.

Облыста Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың елорданың айналасында азық-түлік белдеуін қалыптастыру жөніндегі тапсырмасын орындау бойынша жұмыстар жүргізілуде. Ақмола облысында 73 өңдеуші кәсіпорын бар.

Азық-түлік өндірісі 8 пайызға өсті. Астанадағы 44 ірі сауда орталығына 130-ға жуық кәсіпорын экологиялық таза өнім жеткізеді. Бұл шамамен 38 мың тонна сүт өнімдері, 25 мың тонна ет өнімдері, 210 миллион дана жұмыртқа.

Өнеркәсіптік әлеует және жаңартылатын энергия көздерін дамыту

Ақмола облысының өндірістік әлеуетін айтар болсақ, 2023 жылдың 10 айында өнеркәсіп өнімінің көлемі 1 417 млрд теңгені құрады.

Белсенді ШОБ субъектілерінің саны 58,6 мың бірлікті құрайды, бұл 2022 жылмен салыстырғанда 10,3%-ға жоғары.

Негізгі капиталға құйылған инвестиция көлемі 7 пайызға өсіп, 530 миллиард теңгеден асты.

Сарапшылар атап өткендей, өсу динамикасына жеке инвестициялық жобалардың сәтті жүзеге асырылуы ықпал етіп отыр.

Ақмола облысы «жасыл» инфрақұрылымды пайдалану бойынша еліміздегі алғашқы трамплин екенін ерекше атап өткен жөн. Осыдан үш жылдай бұрын Ерейментау өңірінде Қазақстандағы тұңғыш жел электр станциясы жобасы іске қосылды.

Ал бүгінде жаңартылатын энергия көздері бойынша 13 жобаның 8-і Аршалын, Ерейментау, Целиноград аудандары мен Көкшетау қаласында жүзеге асырылды. Іске қосылған энергетикалық нысандардың белгіленген қуаты шамамен 280 МВт, тартылған жеке инвестициялар көлемі шамамен 140 млрд теңгені құрады.

Бұл жобаларды аймақ үшін серпіліс деп атауға болады. Және тек инновациялық құрамдас жағынан ғана емес, сонымен қатар экономикалық аспектілерде – инвестиция, лайықты жалақымен жаңа жұмыс орындарын құру.

Осылайша, Аршалы ауданында қуаттылығы 150 МВт «Borey Energy» өңірдегі ең ірі жел электр станциясы құрылысының екі кезеңі аяқталды. Зеренді және Ерейментау аудандарында жалпы қуаты 30 МВт-тан асатын 3 жел электр станциясы іске қосылды.

Өнеркәсіп саласында Бұланды ауданындағы құс фабрикасының үшінші кезегі сияқты ірі жобаларды жүзеге асыру аяқталды. Степногорск қаласында қуаттылығы 350 мың тонна кенді өңдейтін модульдік өңдеу зауытының құрылысы аяқталды. Көкшетау қаласында жалпы құны 2,6 млрд теңгені құрайтын ауыл шаруашылығы техникасын шығаруды кеңейту жобасы аяқталды.

Инвестициялардың басым бөлігі жаңартылатын энергия көздері саласына бағытталып отыр, бұл өңірдің жасыл экономикаға көшудің маңыздылығын түсініп, трендте екенін және заман талабына сай екенін аңғартады.

Сондай-ақ, жыл соңына дейін ірі жобалар қатарында Қосшы қаласындағы құс етін өңдеу зауыты, Ақкөл ауданындағы қонақ үй емдеу-сауықтыру кешені бар.

Болашаққа көзқарас

Іске асыру және дамыту кезеңінде Зеренді ауданы мен Көкшетау қаласында екі ірі агроөнеркәсіптік кешен бар. Биылдың өзінде өнімділігі сағатына 18 тонна құрайтын жем зауыты мен өнеркәсіптік алмаз концентратын шығаратын зауыттың құрылысы басталып та кетті. Сонымен қатар, Степногорск қаласында электролиттік марганец өндірісі мен металл конструкциялар өндірісі жолға қойылады.

Сондай-ақ жаңа инвесторларды тарту жұмыстары жүргізілуде. Мәселен, Көкшетау қаласында тәулігіне 50 мың текше метр су өткізетін кәріздік тазарту құрылыстарын салу жобасын жүзеге асыру, сондай-ақ жылу электр орталығын салу мәселесі қарастырылуда.

Жолдар, инфрақұрылым, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық

Өңірде көлік-логистикалық секторды дамыту жобалары сенімді түрде жүзеге асырылуда. Мәселен, биыл бір мың шақырымға жуық жол салынып, жөнделді, облыстық және аудандық маңызы бар жолдардың және 100-ден астам елді мекеннің жол желісінің жағдайы жақсартылды.

546 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілді немесе 2022 жылғы деңгейден 101,1%. Бұл 5 мыңнан астам ақмолалық отбасын баспанамен қамтамасыз етуге мүмкіндік берді. Оның ішінде 130 отбасыға арналған 3 әлеуметтік тұрғын үй: 40 

-Көкшетау қаласындағы жалға берілетін тұрғын үй, Щучье қаласындағы 45 пәтерлік және Степногорск қаласындағы 45 пәтерлі тұрғын үй. Жыл соңына дейін жалпы ауданы 19,0 мың шаршы метр болатын 290 отбасыға арналған тағы 6 көппәтерлі тұрғын үйді пайдалануға беру жоспарлануда. Жалпы, облыста бюджет қаражаты есебінен 52 көппәтерлі тұрғын үй, оның ішінде 37 тұрғын үй «Отбасы банкі» салымшылары үшін және 15 жалдамалы тұрғын үй халықтың әлеуметтік осал топтары үшін салынуда.

Қалаларда орталық сумен жабдықтауға қолжетімділік 95,3%, жылумен жабдықтау – 68,6% құрайды. Ауыл тұрғындарының 93%-ы орталықтандырылған сумен жабдықтауды пайдаланады. 2023 жылы сумен жабдықтау жүйесін дамытуға 21 миллиард теңгеден астам қаржы бөлінді.

Білім және денсаулық

2023 жылы әлеуметтік салаға 325,5 млрд. Білім саласында мектептер белсенді түрде салынуда. Мәселен, биыл 3592 оқушыны қабылдай алатын 5 жаңа мектеп пайдалануға берілді. 7 мектептің құрылысы жалғасуда. «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында 18 мектеп салу жоспарлануда. Оның тоғызының құрылысы биыл басталған. Келесі жылы аяқталады деп жоспарлануда. Тағы 9 мектептің құрылысы 2024 жылы басталып, 2025 жылы пайдалануға беріледі.

Оқу орындарын салудың жоғары қарқыны үш ауысымда оқыту мәселесін шешуге мүмкіндік берді. Сонымен қатар, барлық оқу орындары педагогикалық ұжыммен қамтылған.

«Ауылдық денсаулық сақтауды жаңғырту» ұлттық жобасы ауылдарда 38 медициналық ұйымның құрылысын және екі ауданаралық аурухананы (Степногорск және Атбасар ауруханалары) жаңғыртуды көздейді.

Биыл Ақмола облысының ауылдарына 130-дан астам дәрігер жұмысқа шықты. Оның ішінде 76 жас маман бар. Осы шаралардың нәтижесінде облыста дәрігерлер тапшылығы 22 пайызға азайды.

Өңірде жұмыс орындарын құру, азаматтарды жұмыспен қамтуға жәрдемдесу шараларымен қамту, халықтың табысын арттыру, жалақыны өсіру бағдарламасын жүзеге асыру және т.б. мәселелеріне көп көңіл бөлінуде. Осылайша, ағымдағы жылдың 1 қарашасындағы жағдай бойынша 29 мыңнан астам өңірлік жұмыспен қамту картасы аясында жаңа жұмыс орындары ашылды.

Ақмола облысы туралы айтқанда, өңір үшін басым салалардың бірі саналатын туризм саласын да назардан тыс қалдыруға болмайды.

Облыстың туристік кластеріне 600-ден астам кәсіпорын кіреді, мұнда 22 мыңнан астам ақмолалық жұмыспен қамтылған. Жалпы, Щучье-Боровск курорттық аймағына жыл сайын әлемнің әр түкпірінен 1 миллионға жуық турист келеді. Биыл 16,5 млрд теңгеге туристерді орналастыру қызметі көрсетілген. 2023 жылы облыстық бюджетке орналастыру нысандарынан 2,3 млрд теңге салық түсті. Сондай-ақ, қазір облыста туризмді дамытуға бағытталған 23 миллиард теңгенің 65 инвестициялық жобасы жүзеге асырылуда.

Жалпы, өткен жылдың қорытындысы Ақмола облысының серпінді дамып келе жатқанын және келесі жылы жаңа нәтижелерге қол жеткізу үшін қажетті экономикалық және адами әлеуетке ие екенін көрсетеді.